umowne prawo odstąpienia

Umowne prawo odstąpienia – co to jest?

0 komentarzy

Umowne prawo odstąpienia jest prawem, które pozwala na jednostronne zrezygnowanie z umowy oraz jej skutków. Umowne prawo odstąpienia zastrzegane jest w postaci klauzuli zawartej w umowie. Odstąpienie pozwala zatem na zakończenie umowy bez zgody drugiej strony. Możliwe jest zastrzeżenie, iż przysługuje ono wyłącznie jeden ze stron umowy bądź wszystkim stronom umowy.

Przepis regulujący kwestię umownego prawa odstąpienia został umiejscowiony w dziale dotyczącym zobowiązań umownych. Jak wskazuje się w doktrynie ma on wobec tego zastosowanie do umów obligacyjnych, w tym zarówno nazwanych, jak i nienazwanych, odpłatnych i nieodpłatnych, jednostronnie i dwustronnie zobowiązujących, a także wzajemnych i niewzajemnych.

Przykładem umowy, która co do której brak jest możliwości zastrzeżenia umownego prawa odstąpienia jest umowa przeniesienia własności, gdyż ma ona w naszym prawie charakter kauzalny.

TERMIN JAKO WARUNEK KONIECZNY

Jedynym warunkiem koniecznym do ważnego i skutecznego zastrzeżenia prawa odstąpienia od umowy jest wskazanie terminu, w ciągu którego uprawniony będzie miał możliwość skorzystania z tego prawa. Żadne inne przesłanki dla ważności zastrzeżenia umownego prawa odstąpienia nie zostały określone w obowiązujących przepisach prawa.

W braku określenia terminu zastrzeżenie umownego prawa odstąpienia jest nieważne.

Najpewniejszym sposobem zastrzeżenia terminu do skorzystania z umownego prawa odstąpienia jest określenie konkretnej daty kalendarzowej. Możliwe jest jednak również określenie terminu w inny sposób, za pomocą odniesienia do przyszłych i pewnych zdarzeń. Zwraca się uwagę, że termin nie może być zastrzeżony w ten sposób, że uzależniony jest od zdarzenia niepewnego.

Nie jest dopuszczalne, aby termin, w ciągu którego może dojść do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, był uzależniony w jakikolwiek sposób od zdarzenia niepewnego.

Przepisy nie określają też długości terminu do skorzystania z umownego prawa odstąpienia. Słusznie jednak przyjmuje się, że termin ten nie może być terminem. Przy określaniu terminu należy wziąć pod uwagę okoliczności konkretnego, indywidualnego przypadku.

Należy bowiem pamiętać, że zastrzeżenie terminu przesadnie długiego, niemającego uzasadnienia w okolicznościach danego stosunku prawnego, może być ocenione za sprzeczne z jego naturą czego skutkiem jest nieważność.

PRZESŁANKI WARUNKUJĄCE MOŻLWOŚĆ ODSTĄPIENIA

Przepisy nie określają również żadnych przesłanek warunkujących możliwość skorzystania z umownego prawa odstąpienia od umowy. Strony zawierające umowę nie mają obowiązku wskazywania przyczyn warunkujących. Odnosi się to również do sytuacji, gdy strona uprawniona zdecyduje się na skorzystanie z tego prawa – nie ma obowiązku wyjaśniania swojej decyzji.

Tym niemniej, co należy uznać za celowe, zastrzegając umowne prawo odstąpienia, strony mogą ustalić, że uprawniony będzie mógł skorzystać z prawa odstąpienia od umowy wyłącznie w określonych przypadkach. 

SKUTKI SKORZYSTANIA Z UMOWNEGO PRAWA ODSTĄPIENIA

W razie skorzystania przez stronę z prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą. W następstwie, żadna ze stron umowy nie jest obowiązana do jej wykonania.

To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu.

Ważne jest również, że pomimo odstąpienia od umowy, za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

Zapraszamy również do śledzenia nas na social mediach, gdzie często pojawiają się posty o nadchodzących zmianach w prawie, najbliższych szkoleniach lub też wydarzeniach prawnych, o których warto wiedzieć. 

https://www.instagram.com/sg_akademia/

https://www.facebook.com/sgakademia/